Avati
Monday, 11 March 2013
Piet Schreuders heeft over een heleboel dingen geschreven die grote indruk op me maakten en die ik waarschijnlijk anders niet had ontdekt. De covers die James Avati heeft geschilderd voor Amerikaanse paperbacks zijn een van die dingen. Onlangs kreeg ik van Bert Meppelink het boek dat Piet in 2005 samen met Kenneth Fulton over het leven en werk van Avati heeft geschreven.
James Avati heeft in de tweede helft van de vorige eeuw een gezicht gegeven aan een kant van Amerika die de meeste andere beroemde illustratoren niet lieten zien. Hier is al veel over geschreven, ik ga dat hier niet herhalen. Wat ik mis in alles wat ik over het werk van Avati heb gelezen is de sex. Vrijwel alle schilderijen van Avati ademen een beladen sfeer waarin sex de onzichtbare hoofdrol speelt. Hij schildert nooit expliciet sexuele taferelen, maar ik neem aan dat de meeste mensen net als ik zijn schilderijen associëren met sex. Niet met de daad zelf, maar met de consequenties van die daad. Je ziet op Avati’s schilderijen mensen die net overspel hebben gepleegd, mensen die serieus overwegen om dat het volgende moment te gaan doen, vaders die sex willen met hun dochters, vrouwen die getrouwde mannen uitdagen in het bijzijn van hun vrouw, mensen die spijt hebben van de sex die ze net hebben gehad, enzovoort. Ik voel me altijd wat verward van het kijken naar Avati’s schilderijen. De broeierige platen winden me op, maar ze laten me ook ongemakkelijk voelen. Het is zijn nooit behaaglijke scenes, er hangt altijd de dreigeing dat het het volgende moment falikant mis gaat lopen met de hoofdpersonen. En altijd vanwege hun sexuele handelingen.
Okee, soms gaat over moorden, maar zelfs daar weet Avati er bijna altijd wel een sexuele ondertoon in te schilderen. Hij doet dat ongelooflijk knap. Er is geen enkel bewijs voor wat ik hier beweer. Het is allemaal mijn interpretatie. Avati heeft dit zo bedoeld, daar twijfel ik absoluut niet aan, maar als hij en ik tegenover elkaar in een rechtbank zouden staan en hij zou mij beweringen ontkennen, had ik geen poot om op te staan. Maar ondertussen: miljoenen mensen hebben net als ik de door hem geschilderde omslagen honderden op dezelfde manier gezien als ik gezien en deze informatie in hun grijze massa gedownload. Hij heeft een catalogus geschilderd van aan sex gerelateerde emoties waar we geen eens taal voor hebben. Het gevoel van een vrouw die wegkijkt als een andere vrouw avances maakt naar haar man. Het gevoel van een man die zich nu pas beseft dat de vrouw met wie hij net sex heeft gehad het alleen maar voor zijn geld deed. Het gevoel van een meisje die weet dat ze begerig wordt bekeken door een te oude man.
Hier zijn een paar schilderijen uit het fenomenale boek:
Wie meer wil zien, hoeft alleen maar even Avati op afbeeldingen te Googlen.
Roland Vonk
2013-03-12 08:58:37
Mooi.
Je bent een psycholoog.
En veel meer dan dat.