Gerrit de danser

Tuesday, 7 January 2014

Vanaf de eerste keer dat ik iets over Gerrit Lakmaker las, een jaar of zeven gelden, was ik door hem gefascineerd. Het was in een boekje over de Amsterdams scene in de jaren zestig, en Gerrit werd beschreven als een choloroform-junk. Hij liep altijd met een fles chloroform en wat oude lappen of watten op zak en stonk zo dat mensen hem liever meden. Zijn bijnaam was Gekke Gerrit. Maar hij werd ook wel Gerrit de Danser genoemd, omdat hij zo uitzinnig gedanst zou hebben op alle plekken waar daar gelegenheid voor was. Ik heb op basis van het enige wazige fotootje dat ik destijds van Gerrit had een tekening gemaakt:

Hier is een portret dat Aat Veldhoen van Gerrit maakte, waaruit valt op te maken dat mijn tekening totaal niet lijkt.
Het beeld dat ik van hem had lijkt inmiddels ook niet meer op wat ik aanvankelijk van hem had. Want sinds die eerste kennismaking ben ik iets meer over Gerrit Lakmaker te weten gekomen, en alles voedt mijn fascinatie voor deze vreemde verschijning Zo las ik onder andere dat hij van de chloroform is afgekickt nadat iemand hem een saxofoon had gegeven.Hier is een foto van Cor Jaring van Gerrit met saxofoon:

Hij werd wel een zware drinker, maar toch. Ook verhuisde hij naar Rotterdam waar hij in 1995 overleed. Ron de Groot schreef op zijn site een prachtig verhaal over zijn contact met Gerrit Lakmaker. Hij blijkt dus ook nog geschilderd te hebben. Wat er op de site te zien is van zijn werk spreekt mij niet heel erg aan, behalve een ets, die ik dan weer zo mooi vind dat ik niet zal rusten voor ik alles heb gezien wat Gerrit op doek of papier heeft gezet:

Op de site History for hipsters wijdt Joep een paar regels aan Gerrit, en plaatst hij een fotootje, waarop hij danst met Jetty Wagenaar.

Het zijn allemaal maar kleine stukjes van een puzzel, maar voldoende om te dromen van een boekje over Gerrit de Danser. In twee andere boeken die ik in de kast heb staan, staan langere verhalen over de man, en ze zijn allebei prachtig. Gerrit Lakmaker sprak tot de verbeelding van de mensen die hem hebben meegemaakt, en juist het feit dat hij een randfiguur in de geschiedenis is geweest, maakt hem voor mij extra aantrekkelijk. Ook de schaker Hans Ree vertelt ergens op een blog een typisch Gerrit Lakmaker anekdote:

“Een trouwe gast van het Corustoernooi die dit jaar voor het eerst de speelzaal betreedt zal vreemd opkijken. Vroeger zag je als decor een paar borden waarop kleine nevensponsortjes genoemd werden. Nu zie je drie wanden van de zaal in fel rood, zwart en donkerblauw beschilderd met een enorm panorama van schakende cosmonauten in de ruimte, duikers in de oceaan en grote luchtballonnen in de vorm van schaakstukken. Het is wat ze in de jaren ‘70 van de vorige eeuw een psychedelische ruimte noemden.”
“Op de dag voor de eerste ronde ging ik aan een van de speeltafels zitten. Later, als het toernooi echt begonnen was, zou dat niet meer mogen. Ik keek naar het psychedelisch schouwspel, snoof de lucht van verse lijm en verf op, en toen moest ik opeens denken aan het oude schaakcafé op het Leidseplein in Amsterdam en aan Gerrit Lakmaker, ook bekend als Gerrit de danser, Gerrit de ethersnuiver of als gekke Gerrit.”
“Hij was een vrij prominente figuur in de artistieke of artistiekerige gemeente die zo’n veertig jaar geleden bijeenkwam in de café’s rond het Leidseplein. Ook nu leeft zijn roem nog voort, want toen ik zijn naam intikte bij Google kwam ik in een discussieforum over de merites van geestverruimende middelen zoals LSD en toverpaddestoelen. In die discussie werd Gerrit Lakmaker nog steeds als een autoriteit genoemd.”
“Hij kwam af en toe in het schaakcafé, want hij hield van schaken en hij was er ook niet slecht in. Hij mocht er komen, maar echt welkom was hij niet, want hij was de ethersnuiver en dat kon je goed ruiken. Toen hij zich aanmeldde bij het eerbiedwaardige Verenigd Amsterdams Schaakgenootschap werd hij na hartbrekende interne discussies, want je mag toch eigenlijk een oprechte schaakliefhebber niet de deur wijzen, als lid geweigerd.”
“Toen ik in de speelzaal van het Corustoernooi de lucht van lijm en verf opsnoof, kwamen veel herinneringen aan Gerrit en aan andere bezoekers van het oude schaakcafé, die nu al lang dood zijn, bij me boven. Ik had het gevoel dat Gerrit, die geweigerd was door de schaakclub, nu gerehabiliteerd werd doordat de lijmlucht in de heilige hallen van het Corustoernooi was doorgedrongen.”
eel van wat ik over Gerrit vind komt uit vage bronnen. Zo weet ik van het volgende verhaal niet een de naam van de schrijver: “Toen Wim Schippers een hitje had met Cor Brak kwam Lakmaaker eens stoned als een garnaal artiestensociëteit de Kring binnen. Daar schalde de jukebox toevallig ‘Ik ben Gerrit, en ik steel als de raven’. Lakmaaker meende dat het over hem ging en begon als een waanzinnige te dansen. Dat euforische beeld is me altijd bijgebleven. Hij was de beste danser die ik kende. Daarnaast was hij geniaal in het lenen van geld.”
Mocht u ooit iets over Gerrit Lakmaker, of Lakmaaker zoals hij ook wordt genoemd, tegen komen, dan houd ik me aanbevolen.

Ten slotte een videoverslag van zijn begrafenis:

Comments:

Name*

E-mail address*

Remember me.(Requires cookies)

Spam trap

Comment (max 1024 characters)*

Notify me via e-mail of new comments to this entry.

Submit