Awakening (2)
Monday, 19 January 2015
Op het moment lees ik dit boek:
Toen ik begin twintig was, las ik “Tertium organum”, een van de boeken die P.D.Ouspensky schreef, en was meteen verkocht. Ik denk niet dat ik me ooit zo zielsverwant heb gevoeld als toen met Ouspensky. In een poging meer van de man te begrijpen heb ik alles gelezen wat ik over hem kon vinden, en dat was niet heel veel. Deze biografie is de vierde. En zelf heeft ie ook maar een handvol boeken geschreven. Die behoren nog steeds tot mijn top 25 en ik kan ze iedereen aanraden die met levensvragen rondloopt. Maar ik heb een aantal vragen over Ouspensky zelf die ik heel graag beantwoord zou zien. In de biografie van Gary Lachman worden ze helaas niet aangesneden. Sterker nog, het belangrijkste woord uit het leven van Ouspensky en Gurdijeff (“self-remembering”) is geloof ik pas een keer gevallen in de eerste helft van het boek.
Deze spreuk komt van Ouspensky:
Hij deed ooit experimenten met lachgas en beschrijft hoe het hem maar niet lukte om zich na afloop van de roes iets concreets te herinneren van de staat waarin het lachgas hem bracht. Een van de weinig notities die hij maakte terwijl hij in de door het lachgas veroorzaakte staat verkeerde, was bovenstaande spreuk. Ouspensky schreef erbij dat hij geen idee had wat hij ermee bedoelde. Mooie anekdote, maar Ouspensky was een schrijver en bovendien een schrijver met een missie, dus ik vermoed dat hij de oplettende lezer een hint gaf met deze anekdote.
De staat waarin we verkeren verandert voortdurend. Terence McKenna noemde een van zijn boeken “The inner landscape”, om aan te geven dat die staat een soort plek is, met bergen en dalen, net als de echte wereld. Dit idee, dat er in ons een wereld of een universum is dat bestaat uit verschillende staten, is natuurlijk niet van McKenna.
De innerlijke verandering wordt ook wel gezien als een beweging. Het woord “emoties” is op dit idee gebaseerd. Helaas leert niemand ons op school dat we onze innerlijke bewegingen kunnen sturen. Dat kan met gedachten. Het is heel moeilijk en het vereist voor de meestal langdurige oefening, maar het kan.
Een kern idee van de esoterie is dat de bewegingen buiten ons, dus wat er buiten ons gebeurt, een gevolg zijn van wat er in ons beweegt. Zolang we de oorzaak niet herkennen, zitten we gevangen in een chaotische reeks van kettingreacties: de binnenwereld reageert op de buitenwereld, die reageert weer op de bewegingen in de binnenwereld, enzovoort, enzovoort. Maar omdat de oorzaak in ons zit, is het mogelijk om deze kettingreactie te stoppen. Of eigenlijk is het beter om te zeggen dat het mogelijk is om deze kettingreactie niet te laten beginnen. Dat kan op elk moment. Het maakt niet uit wat er in ons beweegt, we kunnen er een gedachte tegenoverstellen die de kettingeractie stopt. Voor mij is zo’n gedachte bijvoorbeeld “Ik doe niet meer mee”. Ik ben het zo zat om altijd maar weer in die kettingreactie verzeild te raken dat ik liever laat gebeuren wat er dreigt te gebeuren. En hier zit ‘m de kneep: wat er dreigt te gebeuren, gebeurt alleen als ik het niet laat gebeuren. Het gebeurt niet als ik ophoud met mijn eigen emoties te voeden. Ik kan de stekker eruit trekken door een gedachte als: “Ik doe niet meer mee”, of iets anders waardoor ik de kettingreactie doorbreek. Zoals ik al zei vereist dit oefening, maar ook moed, althans in mijn geval, omdat ik behoorlijk bang ben uitgevallen. Het zal voor ieder mens anders zijn; dat maakt het ook lastig om hier over te schrijven. Het kan alleen in algemene termen. Bovendien is er de film “Groundhog day”. Daarin wordt getoond hoe de hoofdfiguur dag na dag zijn “schaduw” op de werkelijkheid kleiner maakt en wat er dan gebeurt. Mooier dan het in die film te zien is,kan het waarschijnlijk nooit verteld worden.
Vanaf het moment dat ik een paar keer meemaakte dat ik werkelijk mijn emoties kon beteugelen door er met een gedachte de stekker uit te trekken, besefte ik dat het leven heel anders werkt dan ik tot dan toe dacht. Om het heel kort door de bocht te zeggen: er is waarschijnlijk geen “binnen” en “buiten. Dat is een illusie die gecreëerd wordt doordat ik emoties en gedachten heb. Zodra de emoties hun effect om de wereld buiten mij verliezen, verdwijnt ook de grens tussen “binnen” en “buiten”. In mijn geval is dit slechts een paar keer gebeurd, en altijd herstelde de illusie zich na enige tijd weer. Maar die ervaringen maakte voor mij duidelijk dat het onderscheid een illusie moet zijn.