When i'm gone

Wednesday, 28 January 2015

Toen een paar jaar geleden mijn vader stierf, ervaarde ik, na een kort periode van verwarring, een warm en liefdevol gevoel als ik aan hem dacht. Dat gevoel had ik ook in de laatste maanden van zijn leven, maar toen was het minder zuiver en minder sterk. Na zijn dood leken alle andere gevoelens die ik voor en over mijn vader leek te hebben verdwenen. Wat overbleef was een gevoel dat sindsdien als een warme golf door me heen spoelt als hij in mijn gedachten komt. En telkens ben ik op zo’n moment verbaasd omdat het zo’n liefdevol en eenduidig gevoel is, dat behoorlijk contrasteert met alle herinneringen die ik aan mijn vader heb. In al die herinneringen zit ook wel iets van dat gevoel, maar dat herkende ik op het moment zelf beslist niet, omdat het gemengd werd met talloze andere gevoelens. En ook later was dit niet het gevoel dat ik met mijn vader associeerde. Ik heb tijdens zijn leven zeer gemengde gevoelens over en voor mijn vader gehad. Vandaar mijn verbazing als die golf me weer eens overspoelt: het is telkens liefdevoller en zuiverder dan ik me kan herinneren.
Ik vermoed dat de dood een messcherp onderscheid maakt tussen wat er werkelijk toe doet en alle flauwekul waarmee ik grote delen van mijn dag en mijn relaties mee verknoei. Het leven is te overweldigend en complex om voortdurend het kaf van het koren te kunnen scheiden, maar zodra de dood de hoofdrol speelt in mijn leven, gaat dat vanzelf.
Afgelopen zondag werd in Pacific Parc met een groot feest het afscheid gevierd van Peter Pontiac. Ik ging daarheen met gemengde gevoelens. Ik “ken” Peter al 35 jaar, maar als iemand me voor die avond had gevraagd wat ik van hem vind, had ik een lijst opgelepeld van tegenstrijdige eigenschappen: humor, onzekerheid, eerlijkheid, scherpte, slapte, warmte, enzovoort. Ik stond nog geen uur in het langzaam volstromende Pacific Parc en ineens voelde ik dat telkens als ik aan Peter dacht over of over hem sprak (en dat was vrijwel non-stop) ik een golf van liefde door mijn lichaam voelde stromen. Net als bij mijn vader was ik verbaasd over dit volkomen eenduidige gevoel dat er in mij van Peter overbleef. En nog mooier: ik weet zeker dat bijna iedereen in de zaal dit ook voelde! Hier was geen tekenaar overleden, maar een man die op honderden mensen een onuitwisbare liefdevolle indruk heeft gemaakt. Ik had dit van te voren absoluut niet bedacht en ook niet kunnen bedenken. Het was de beste begrafenis die ik ooit heb meegemaakt.
De dood is een mysterie. Ik denk er dagelijks aan, lees er boeken over, maar tot afgelopen zondag had ik het idee dat ik er NIETS van begreep. Maar nu denk ik dat ik voor het eerst een glimp van het mysterie heb gesnapt. Stel dat iemand tijdens haar of zijn leven er in slaagt om alle irrelevante signalen niet meer uit te stralen. Stel dat iemand reeds bij leven elk moment de liefde belichaamt die na haar of zijn dood iedereen aan die persoon overhoudt. Wat is de dood dan nog behalve het verdwijnen van een lichaam dat zijn functie al heeft vervuld? Het enige wezenlijke dat we van een ander kunnen kennen en kunnen krijgen is het gevoel dat we van hen overhouden na hun overlijden. Stel dat iemand ons dat gevoel al zonder ruis geeft bij leven? Is de dood dan niet overwonnen door de liefde?
Mijn broer wees me erop dat de spreuk van Peter Pontiac, die ik een paar dagen geleden letterde, achteraf pas echt betekenis krijgt.

Toen ik hem letterde snapte ik de tekst eigenlijk niet. Ik dacht dat het erover ging dat de manier waarop iemand de dood ingaat (bijvoorbeeld moedig of angstig of onverschillig) haar of zijn leven in een perspectief zet. Maar nu betekent de spreuk iets heel anders: Peters dood is absoluut de lijst om het schilderij. Maar niet voor hem, maar voor de mensen die hem meegemaakt hebben! Zijn dood was afgelopen zondagavond een groot, onverwacht cadeau voor mij, en ik hoop voor iedereen die hem kende. Hoe absurd het ook klinkt om van een cadeau te spreken als iemand sterft.
Ik hoop dat ik dit besef niet kwijtraak. Ik hoop trouwens ook niet dat ik mensen beledig die verdriet hebben om Peters overlijden. En ik hoop vooral niet dat ik mezelf bedrieg met wat ik hierboven probeer te beschrijven. Meestal wacht ik een paar maanden voor ik een inzicht opschrijf, maar dit wilde ik u niet onthouden.

Comments:

Name*

E-mail address*

Remember me.(Requires cookies)

Spam trap

Comment (max 1024 characters)*

Notify me via e-mail of new comments to this entry.

Submit