De geschiedenis herhaalt zich
Friday, 3 July 2020
Nellie Luman was een advocaat met een goed hart. Vanuit haar zelfgebouwde houten woning aan de rand van Gent maakte ze wekelijks een podcast waarin ze haar vinger aan de zere pols hield van de zieke samenleving. Nellie combineerde eruditie met een subtiel gevoel voor ironie, wat wekelijks door meer dan 20.000 kijkers werd gewaardeerd.
In de 255e aflevering was een blinde pianist te gast die door een samenloop van omstandigheden een half jaar dakloos was geweest. Met hulp van Nellie had Boris Havertong zijn leven weer enigszins op de rails gekregen. Zijn verhaal was schrijnend. En het lied dat hij aan het eind van het gesprek zong, waarin hij zijn neergang op hartverscheurende wijze samenvatte, raakte bij veel mensen een gevoelige snaar. Het lied ging de wereld rond en daarmee ook de misstanden die tot dit lied hadden geleid. Ambtelijke willekeur, absurde belasting-aanslagen, corrupte politici, onmenselijke wetten, je hoefde niet blind te zijn om te zien dat de wereld was afgegleden naar een situatie waarin ieder fatsoenlijk mens binnen een week dakloos kon worden gemaakt.
Nellie Luman maakte gebruik van het door Boris Havertong gecreeerde momentum door live in de populairste Nederlandse talkshow iedereen op te roepen geen belasting meer te betalen tot de regering een einde maakte aan alle geldgraaierij van banken, grote bedrijven en mensen zonder geweten. De talkshow-host, waarschijnlijk vooral bang dat deze oproep zou leiden tot het afhaken van sponsors, probeerde het af te doen als een grapje. Maar dat was het niet. De sponsors trokken zich inderdaad massaal terug en een ongekend aantal Nederlanders deed geen belastingaangifte. In plaats daarvan stuurden ze de Belastingdienst een door Nellie Luman opgestelde brief waarin werd geeist dat de overheid eerst haar financiële lekken moest dichten voordat er weer belasting werd betaald. Veel mensen hadden weinig te verliezen, maar het was vooral de grote groep mensen die juist wel iets te verliezen hadden die de doorslag gaven. Dat zij zich aansloten bij dit burgerprotest maakte het voor de regering onmogelijk om het te negeren. De dreigementen met extreme geldboetes, inbeslagneming en celstraffen hadden een omgekeerd effect: nog meer mensen sloten zich aan bij de belastingweigeraars.
Toen Nellie Luman onverwacht overleed aan de gevolgen van een auto-ongeluk verspreidde de beweging zich als een olievlek over Europa. En toen steeds duidelijker werd dat het auto-ongeluk was veroorzaakt door een bom kon elke regering geen kant meer op.
Het duurde acht maanden voordat er een acceptabel plan was opgesteld en het leger was nodig om duizenden corrupte ambtenaren van hun werk af te houden, maar net voor kerst kon de Nieuwe Wereld Orde worden gevierd. Boris Havertong zong live op meer dan vijftig televisie-zenders het lied dat tot dit alles had geleid. Hij had een paar regels veranderd, waardoor mensen uit de nu volledig ingestorte financiële sector hoop konden putten. Dat zelfs een bejaarde blinde pianist uit een diep dal kan klimmen had als inspiratie kunnen dienen voor alle bankiers en geldmakelaars die weinig reden hadden om op een betere toekomst te kunnen hopen. Maar de blijde boodschap van Boris kon niet voorkomen dater opvallend veel zelfmoorden plaatsvonden onder voormalige geldgraaiers tussen kerst en nieuwjaar.
Nelie Luman kreeg een standbeeld en een reeks biografieen waarin met de feiten een mythe werd gesmeed die meer dan honderd jaar standhield. Toen na een eeuw de geldgraaierij weer in ere was hersteld werd het standbeeld van Nellie Luman van zijn sokkel gehaald. Een derderangs volkszanger had een kleine hit met een parodie op het lied van Boris Havertong. Maar zowel het werk van Nellie Luman als het lied van Boris Havertong hadden toen alle betekenis allang verloren. Totdat een Franse tapdanser, Jacques Poissier, in een prime time televisie talkshow mensen opriep om geen belasting meer te betalen. Om zijn woorden kracht bij te zetten liet hij een vergeten opname van Boris Havertong zien, waarin de blinde pianist een Franse vertaling van zijn hartverscheurende klaagzang zong. Boris had een Franse moeder gehad en sprak vlekkeloos Frans. Het sloeg in als een bom en de geschiedenis herhaalde zich voor de zoveelste keer.