Tovertaal

Wednesday, 23 December 2009

Voor mijn 50e verjaardag kreeg ik oa dit boek:

Ik denk niet dat het nodig is om uit te leggen waarover het gaat. Ik heb desnoods erg genoten van “Turbotaal”, het hitboek van Jan Kuitenbrouwer, en dit is een vergelijkbaar boek. Het is misschien zelfs beter geschreven. Ik heb het in één ruk uitgelezen en moest al lezende af en toe denken aan het Tovertaalboek, waar ik ooit ben begonnen, maar waaraan ik al tijden niets heb gedaan. Ik vermoed dat Paulien Cornelisse een stuk minder enthousiast zal zijn mijn boek (als dat het er ooit van komt) dan ik ben over haar boek. Ze zegt ergens dat mensen etymologische verklaringen veelal als excuus misbruiken om onzin te vertellen. Toevallig kwam ik min of meer dezelfde uitspraak een dag eerder tegen in dit boek:

Ook een aanbevelenswaardig boek, maar over een heel ander onderwerp.
Het is altijd stimulerend om te weten dat iemand, wiens werk je bewondert, jouw werk bij voorbaat al bij het vuilnis heeft gezet.
Mijn idee, dat in ”Tovertaal” uitgebreid aan de orde zal komen, is dat taal gevormd wordt vanuit een ideaal. Dat is volkomen in strijd met de heersende opvattingen. De meeste mensen die over dit soort zaken nadenken, zullen menen dat alle oorzaken per definitie in het verleden liggen. Volgens dit idee is het heden, met alles wat zich daarin bevindt, dus ook taal, puur een product van het verleden. Ik geloof dit niet. Ik denk dat er een vormende kracht op alles werkt die helemaal niet in het verleden ligt, maar in de toekomst. Dit idee is het makkelijkst toe te lichten aan de hand van een kunstwerk, bijvoorbeeld een schilderij. De maker creëert dat vanuit een ideaal, dat alleen in zijn hoofd bestaat. Door zijn schilderij-in-wording steeds te vergelijken met dat ideaal in zijn hoofd, krijgt dat schilderij vorm. Anders gezegd: het kunstwerk wordt gemodelleerd naar iets dat er (nog) niet is. (Je zou kunnen zeggen dat dit ideaal (en alle andere idealen) niet in de toekomst liggen, maar buiten de tijd. Dat geloof ik niet, maar ik vind het best. Die discussie is leuk voor later.)
Ook als wij naar een liedje luisteren of een film bekijken, is volgens mij onze mening over dat liedje of die film gebaseerd op het feit dat wij (onbewust) een ideale versie in ons hoofd hebben, waar we het liedje of de film mee vergelijken. Dat ideaal bestaat (nog) niet echt, maar met behulp van onze verbeelding hebben we er wel toegang toe. Mensen zijn in feite instrumenten waarmee objecten uit de toekomst zich terug in de tijd materialiseren.
Dit idee, dat er vanuit de toekomst een vormende kracht werkzaam is op het heden, geldt niet alleen voor objecten. Het geldt ook voor Taal. Naast een ”oertaal” zou er dan ook een ”eindtaal” zijn. Dat wil zeggen, zo’n eindtaal bestaat (nog) niet echt, maar in onze verbeelding kunnen we er glimpen van opvangen, en zo veranderen we (onbewust) de huidige taal langzaam in haar ideaal.
Een fraai voorbeeld is de titel van het boek van Harry G. Frankfurt, ”truth”. Etymologisch zou dat woord afstammen van ”troth”, wat ”trouw” zou betekenen. Dat kan best, maar ”Truth” is in Tovertaal vooral ”the root”. Wie het boekje gelezen (of geschreven!) heeft, zal begrijpen wat een wonderlijk toeval dit is.
Het idee van een eindtaal is veel en veel complexer dan ik hier vertel. Het probleem is dat ik er zelf niet meer zo in geloof als toen ik het idee voor het eerst in haar volle glorie kreeg. Ik heb wel al mijn aantekeningen bewaart, maar telkens als ik die probeer te herschrijven, besef ik wat een gekkenwerk dit is. En dat ik misschien toch niet de meest geschikte persoon ben om dit idee uit te werken. Aan de andere kant, de kan dat iemand anders dit ooit gaat doen, is waarschijnlijk gering. Misschien is het toch echt míjn ding. Wie de schoen past trekt hem aan, nietwaar. Ik bedoel, als dit onderwerp echt bij mij past, trek ik alle benodigheden vanzelf aan. En dan komt dat boek er hoe dan ook wel.
Muziek! Ik vertelde al eerder dat Milan Hulsing mij een aantal geweldige singeltjes heeft gestuurd. Zoals deze:

From one of these 45’s is here Jimmy Mayes & The Soul Breed with ”Drums for sale”. Is this a killer song or what!

.

Comments:

Name*

E-mail address*

Remember me.(Requires cookies)

Spam trap

Comment (max 1024 characters)*

Notify me via e-mail of new comments to this entry.

Submit